14 februari
Case
Een leerling vroeg Yunmen: “Als je gedachteloos bent, maak je dan nog fouten?”
Yunmen antwoordde: “De berg Sumeru!”
Kort
Denken dat gedachteloosheid de verlichting is, is een gedachte.
Iets langer
Het is een heel hardnekkige mythe dat meditatie een zaak is van je leeg te maken, van gedachteloos te zijn. Alsof er plots iets heel belangrijks zou gebeuren als je geen gedachten voortbrengt. Gedachteloos zijn was het eerste trucje dat de Boeddha leerde in zijn zoektocht naar een bevrijde levenswandel. En hij was er niet van onder de indruk. Toch blijft dat idee vandaag nog springlevend. In de tijd van de Chinese zenmeester Yunmen (864 – 949) was dat blijkbaar ook zo. Een leerling vraagt het hem via een klein omweg. “Als ik geen enkele gedachte voortbreng, dan ben ik eigenlijk toch een beetje foutloos geworden, niet?” Misschien had hij meditatie-ervaringen gehad die op gedachteloosheid lijken. Die bestaan. Ze kunnen buitengewoon rustig aanvoelen. Dat kan deugd doen. Maar ze kunnen ze je ook doen geloven dat je 'er' bent. En dan worden ze giftig.
Wat betekent Yunmens antwoord? Sumeru was in de oude boeddhistische kosmologie de hoogste berg, die in het midden van de wereld stond. Hij was zo groot dat zijn blauwe kleur over de hele hemel scheen. Als dat Yunmens antwoord, dan betekent het dat denken dat het allemaal om gedachteloosheid gaat een denkfout is zo groot als Sumeru. Begin dus opnieuw. Ga zitten als een berg. Als een ruimte die alles ontvangt en laat voorbijgaan. Als Sumeru. En laat die praktijk je hemel kleuren.
Voor de hele reeks, klik hier.