2 februari
Case
Moge ik, omdat ik dit wil doen, in mijn opzet slagen.
Ik kan het alleen zelf teweegbrengen.
Niemand kan het in mijn plaats doen.
Ik bind mezelf mijn harnas aan.
(Theragatha)
Kort
Je zen hoeft niet uit je diepste diepte te komen. Het kan ook werkelijk een stevig jasje zijn dat je aantrekt om je leven zin en kracht te geven.
Iets langer
Dit is een oud vers, toegeschreven aan een monnik die tevoren tot de aristocratische krijgerskaste behoorde. Hij zegt hier twee dingen. Ten eerste: dat je de boeddhistische weg zelf moet afleggen, dat niemand in jouw plaats kan ontwaken. Dat is wellicht geen verrassing. Ten tweede vergelijkt hij de boeddhistische weg opgaan met een harnas aantrekken. Dat is misschien verrassender. Want in realiteit trok zo'n monnik toen een saffraankleurig kleed aan, gemaakt van weggegooide lappen stof. Geen harnas.
Natuurlijk is het harnas maar een beeld. Een zenleven heeft niets te maken met jezelf hard, blinkend en stoer voordoen. Het harnas is heel precies een beeld voor grote vastberadenheid. Ik vind het interessant dat de monnik dat hier uitdrukt aan de hand van iets dat we zouden kunnen beschrijven als een tweede huid. Gisteren vergeleek Zhaozhou zichzelf met een stadsomwalling met poorten. De huid van een stad. En nu wordt opnieuw een huid-metafoor ingezet om uit te drukken hoe je de boeddhistische weg bewandelt: je trekt jezelf bij wijze van spreken een stevig jasje aan om je praktijk te ondersteunen tegen allerlei weerstanden en hindernissen. Dat jasje bestaat uit het programma waarin je je inschrijft en dat je voorneemt als richtsnoer te gebruiken voor alles in je leven. Om je doen en laten kracht en richting te geven. Het boeddhisme komt niet per se uit je diepste innerlijk opgeweld. In onze cultuur van 'authenticiteit' kan dat makkelijk overkomen als fake. Maar misschien hebben we een ander beeld van authenticiteit nodig: authenticiteit als het duurzaam en kwaliteitsvol engagement in een levenspad dat je zelf besluit te volgen. Opdat het echt een verschil zou maken.
Voor de hele reeks, klik hier.