11 april
Case
Een leerling vroeg Zhaozhou: “Hoe oud bent u?”
Zhaozhou antwoordde: “Op gebedskralen raak je niet uitgeteld.”
Kort
In onze praktijk is cyclische tijd vaak interessanter dan lineaire tijd.
Iets langer
Zhaozhou was werkelijk meesterlijk in het geven van korte antwoorden die vragen van de leerling binnenstebuiten keerden, zodat de vragen interessanter werden. Want, laat ons eerlijk zijn: hoe interessant is de vraag van de leerling? Wat had het uitgemaakt of Zhaozhou “55”, “67”, of “83 jaar” had geantwoord? Maar wat maakt zijn vreemde antwoord dan wel uit?
Ik weet niet of 'gebedskralen' de beste vertaling is voor datgene waarnaar Zhaozhou hier verwijst. We kennen ze wel: de boeddhistische arm- of halskettingen die uit bolletjes bestaan. Ze worden gebruikt om teksten een aantal keer op te zeggen, en de bolletjes door je vingers te laten passeren om de tel niet kwijt te raken. Ik noem ze hier 'gebedskralen' omdat ze doen denken aan christelijke paternosters, waarmee gebeden een aantal keer herhaald worden. Wat bedoelt Zhaozhou met zijn uitspraak dat je op gebedskralen niet uitgeteld geraakt. Dat ze een ring vormen. Dat je 'er' nooit bent, omdat, als je op het einde komt, er altijd weer een bolletje volgt.
Als we onze leeftijd geven, drukken we ons leven uit in lineaire tijd. Je begint bij nul en je blijft optellen tot het ophoudt. Dan kunnen anderen later zeggen: hij is zo oud geworden. Maar in een zenpraktijk is de tijd cyclisch. Wat je ook al gedaan hebt, het volgende dient zich aan, en dat volgende lijkt sterk op het vorige. Bijvoorbeeld in meditatie kom je onophoudelijk weer terug naar je houding of ademhaling. Of je legt om de haverklap je geloftes opnieuw af, enzovoort. Je bent altijd een beginneling. Hoe lang je dit ook doet, je geraakt er nooit op uitgeteld. Ooit stopt het, natuurlijk. Heel zeker. Heel erg lang zal het niet duren. Dat is ook vrij zeker. Maar wanneer het zal aflopen, geen idee. Daarom is de tijd van de praktijk altijd nu. Altijd opnieuw. Altijd dit gebedskraal, na het vorige, en voor het volgende. Met een intensiteit waarop je nooit uitgeteld geraakt.
Voor de hele reeks, klik hier.
Als je deze teksten ook in de praktijk wil brengen, kun je deelnemen aan de online ZIT-sessies.